تیم ملی کشتی آزاد کشورمان در حالی با کسب ۷ مدال رنگارنگ و عنوان نایب‌قهرمانی در رقابت‌های جهانی به کار خود پایان داد که ۲ جوان طلایی شکست یزدانی در فینال را زیر سایه قرار دادند. شاگردان پژمان درستکار حاصل ماه‌ها تلاش و ممارست در اردوهای تیم ‌ملی و حضور در تورنمنت‌های رسمی و تدارکاتی را گرفتند و با کسب ۲ مدال طلا، ۳ نقره و ۲ برنز، عنوان نایب‌قهرمانی رقابت‌های جهانی را از آن خود کردند. بی‌تردید نقطه عطف این دوره از مسابقات، درخشش بی‌بدیل و افتخارآفرین کامران قاسم‌پور و رحمان عموزاد بود که توانستند در فینال رقابت‌های جهانی، رقبای توانمند آمریکایی خود را شکست دهند و با اقتدار به مدال طلا برسند. هر چند دیگر فینالیست‌های تیم ایران هم تا رسیدن به این مرحله تلاش فراوانی کردند اما در عمل مشخص شد، ۲ آزادکار طلایی کشتی آزاد ایران یک سر و گردن از تمام هم‌قطاران خود بالاترند. در مقابل باید به تلخ‌ترین اتفاق مسابقات جهانی امسال یعنی شکست عجیب حسن یزدانی برابر دیوید تیلور هم اشاره کرد که به گفته بسیاری از کارشناسان و اهالی کشتی، پیش‌بینی نتیجه امتیازی آن بسیار سخت بود. یزدانی در پنجمین دوئل خود با رقیب سنتی‌اش از آمریکا هیچ حرفی برای گفتن نداشت و با وجود اقتدار و توانمندی همیشگی خود نتوانست کوچک‌ترین خطری برای تیلور ایجاد کند به طوری که چهارمین و سنگین‌ترین باخت خود برابر حریف آمریکایی‌اش را رقم زد و نشان داد در یک سال گذشته نتوانسته پا‌به‌پای دیوید تیلور، تمرین و آماده‌سازی کند. تیلور در مسابقه با یزدانی نشان داد بخوبی رقیبش را آنالیز کرده و در نهایت اجازه هیچ عرض‌اندامی به او نداد؛ کاری که کادر فنی تیم ‌ملی کشتی کشورمان برای این دیدار و دیگر کشتی‌های مهم انجام نداد یا اگر انجام داد، اصولی، علمی و کارساز نبود. مطمئنا مدال‌آوران کشتی آزاد کشورمان در رقابت‌های جهانی در اکثر اوقات با تکیه بر توان ذاتی فنی و جسمی خود به مدال رسیدند و نمی‌توان بحث تبلیغاتی آنالیز حریفان یا کچینگ حساب‌شده کادر فنی را در موفقیت‌های آنها دخیل دانست. در مقابل باید به کاروان کشتی آمریکا اشاره کرد که مثل همیشه با مربیان و آنالیزورهای پرتعداد خود به میدان آمد و اکثر رقبای خود را با دقت و وسواس آنالیز و مغلوب کرد. در نهایت نیز مزد آنالیزهای علمی و اصولی خود را با قهرمانی مقتدرانه گرفت و نشان داد در غیاب تیم روسیه می‌تواند به‌راحتی سکوی نخست رقابت‌های جهانی را از آن خود کند. کشتی آزاد ایران در رقابت‌های جهانی سال گذشته در نروژ با ۳ طلا، ۳ نقره و یک برنز بر سکوی سومی ایستاد و امسال انتظار می‌رفت شاگردان درستکار در غیاب تیم قدرتمند روسیه جام قهرمانی را بالای سر ببرند؛ غافل از اینکه تیمی مدعی و توانمند مثل آمریکا در این مدت بیکار نبوده و با کسب ۴ طلا و ۴ نقره، سکوی قهرمانی را از آن خود کرد. به هر حال از دست دادن فرصت سبقت از آمریکا و کسب عنوان قهرمانی در غیاب روس‌ها برای کشتی آزاد ایران، درس‌های زیادی برای کادر فنی داشت. این دوره از مسابقات با تمام برد و باخت‌ها و اتفاقات تلخ و شیرینش به ما ثابت کرد، بحث آنالیز و داشتن استراتژی دقیق و حساب‌شده در تمام اوزان، امری لازم و غیرقابل انکار است و دیگر نمی‌توان همان نسخه‌های قدیمی و نخ‌نمای همیشگی را برای مبارزات بزرگی همچون مصاف یزدانی و تیلور تجویز کرد.

 

* بی‌رحم مثل رحمان!

رحمان عموزاد با یک نمایش تهاجمی دومین طلای کاروان کشتی ایران را تصاحب کرد. نمایش تهاجمی آخرین فینالیست ایران در رقابت‌های کشتی آزاد قهرمانی جهان دومین طلا را برای کاروان کشتی ایران به ارمغان آورد. رحمان عموزاد با ارائه یک کشتی شجاعانه و رو به جلو با نتیجه 13 بر 8 حریف آمریکایی خود را شکست داد و روی سکوی اول کشتی جهان قرار گرفت. کشتی عموزاد با حریف آمریکایی مجموعه‌ای از اجرای فنون مختلف و کاملا پرافت‌ و خیز و پرهیجان بود و با وجود شروع سخت، در نهایت به سود این ستاره نوظهور کشتی جهان تمام شد؛ آن هم با نتیجه‌ای که شاید کمتر تصورش را می‌کردیم. این کشتی با یورش‌های حریف آمریکایی و زیر غافلگیرانه و چند بار تابیدن ۲ کشتی‌گیر آغاز شد که در نهایت باعث شد با یک چلنج، رأی داوران 8 بر 6 به سود کشتی‌گیر آمریکایی ادامه پیدا کند. با آغاز وقت استراحت و حضور دوباره رحمان روی تشک، او بود که به‌ صورت کامل نبض کشتی را در دست گرفت و با زیرگیری‌های پیاپی از چپ و راست، 4 بار حریف خود را در گوشه‌های تشک خاک کرد و در نهایت فاتح این نبرد شد. عموزاد با چهره آفتاب‌سوخته و زخمی در شرایطی که در وقت اول حتی احتمال ضربه شدنش هم می‌رفت، آن‌چنان کشتی را در اختیار گرفت و حریف سرسخت خود را به زانو درآورد که باورکردنی نبود. او با سری پرشور موفق شد کاری کند تا کشتی ایران دومین فینال را هم از آمریکا ببرد و دیدارهای سرنوشت‌ساز ما و قهرمان کشتی جهان 2 - 2 مساوی شود. کشتی عموزاد با گزارش پر حس و حال هادی عامل و تشویق صدها ایرانی حاضر در سالن مسابقات کشتی حس و حالی فوق‌العاده داشت و زمانی که او با پرچم مقدس ایران دور تشک دور افتخار می‌زد، به نظر می‌رسید سرانجام این دور از رقابت‌ها با خوشی برای کاروان کشتی ایران پایان پیدا یافته باشد؛ اگر چه شکست اطری در کشتی قبلی کمی ناراحت‌مان کرده بود اما در نهایت، این جوان رعنای مازندرانی (عموزاد) بود که نشان داد فن و بند کشتی ایرانی چیست و چگونه می‌شود در بالاترین سطح رقابت‌های جهانی از آن استفاده کرد. 

محمدحسین مهدوی‌زادگان: در حالی که اعضای گارد سلطنتی و پلیس اسکاتلندیارد مشغول گرفتن عکس‌های یادگاری با تابوت الیزابت دوم هستند، اسکاتلندی‌ها برای جدایی کامل از انگلیس خیز برداشته‌اند. تازه‌ترین نظرسنجی‌ها در اسکاتلند نشان می‌دهد تمایل اسکاتلندی‌ها درباره جدایی از حاکمیت بریتانیا افزایش یافته است. در برخی نظرسنجی‌ها، بیش از 60 درصد ساکنان اسکاتلند در دوران پسابرگزیت خواستار تبدیل شدن به کشوری مستقل (ضمن عضویت در اتحادیه اروپایی) هستند. با این حال، دموکراسی حلقه مفقوده‌ای است که این روزها بیش از پیش جای خالی آن در معادلات سیاسی- امنیتی انگلیس حس می‌شود! فراتر از آن، ۳ حزب کارگر، لیبرال - دموکرات و محافظه‌کار در صددند به بهانه مرگ ملکه مانع طرح هر گونه پیشنهادی مبنی بر استقلال اسکاتلند شوند. در این باره نکات مهمی وجود دارد که نمی‌توان به سادگی از کنار آنها گذشت‌. 

نخست اینکه «لیز تراس» نخست‌وزیر جدید انگلیس نسبت به موقعیت برتر استقلال‌طلبان در اسکاتلند آگاه است. ترکیب پارلمان محلی اسکاتلند (که اکثرا متشکل از استقلال‌طلبان است) و نظرسنجی‌های رسمی و غیررسمی، جای هیچ گونه شک و شبهه‌ای در این باره باقی نگذاشته است. در جریان برگزاری همه‌پرسی برگزیت در سال 2016 میلادی نیز اسکاتلندی‌ها با اکثریت آرا به باقی ماندن انگلیس در اتحادیه اروپایی رای داده بودند اما رای مثبت شهروندان انگلیسی به خروج از اتحادیه اروپایی نتیجه همه‌پرسی استقلال اسکاتلند در سال 2014 میلادی را نیز زیر سوال برد! پس از رای مثبت شهروندان انگلیسی به خروج از اتحادیه اروپایی، اسکاتلندی‌ها استدلال حقوقی محکمی را درباره ماهیت همه‌پرسی سال 2014 میلادی مطرح کردند. در آن زمان، اسکاتلندی‌ها با اکثریت 55 درصدی آرا با استقلال از انگلیس مخالفت کرده بودند. دیوید کامرون، نخست‌وزیر وقت انگلیس پس از شکست این همه‌پرسی اعلام کرد حداقل تا 100 سال دیگر، امکان برگزاری همه‌پرسی مجدد در اسکاتلند وجود ندارد. 

اما نیکلا استرجن، رهبر استقلال‌طلبان و وزیر اول اسکاتلند به‌درستی معتقد است همه‌پرسی سال 2014 میلادی معطوف به «انگلیس اروپایی» و بر اساس بقا یا عدم بقای اسکاتلند تحت حاکمیت آن صورت گرفته است. با این حال، خروج انگلیس از اتحادیه اروپایی ماهیت و موضوع همه‌پرسی را عملا تغییر داده و تکرار همه‌پرسی جدید را در اسکاتلند اجتناب‌ناپذیر ساخته است. 

با این حال، لیز تراس در صدد است با دستکاری قوانین همه‌پرسی اسکاتلند، مانع تحقق دوباره آن شود. چندی پیش نیکلا استرجن نسبت به برنامه‌ریزی لیز تراس و همراهانش مبنی بر سخت‌تر کردن قوانین برگزاری همه‌پرسی مجدد استقلال اسکاتلند شدیدا هشدار داد. بر اساس یکی از پیش‌شرط‌های ساخته و پرداخته ذهن لیز تراس و دولت محافظه‌کار انگلیس، باید وجود حمایت 60 درصدی از برگزاری همه‌پرسی جدید استقلال اسکاتلند قبل از آنکه چنین همه‌پرسی‌ای برگزار شود، به اثبات برسد! فراتر از آن، دولت انگلیس به مقامات محلی اسکاتلند اولتیماتوم داده است باید اکثریت مطلق (اکثریت رای‌دهندگان واجد شرایط) در این همه‌پرسی مشارکت کنند. تعیین این ۲ پیش‌شرط، خود نمادی از صوری و نمایشی بودن دموکراسی در انگلیس است! لیز تراس که خود با رای 80 هزار نفر (حدود یک‌هزارم شهروندان انگلیسی) به عنوان نخست‌وزیر این کشور برگزیده شده است، اکنون سخن از لزوم تحقق مشارکت حداکثری در برگزاری همه‌پرسی استقلال اسکاتلند به میان آورده است(!) این پارادوکس آشکار در کمتر کشور و ساختاری در جهان قابل مشاهده است. انگلیس طی روزهای اخیر به کشوری تبدیل شده که ادعای دموکراسی‌خواهی آن بیش از هر زمان دیگری وقیح به نظر می‌رسد. 

برخی منابع انگلیسی می‌گویند حضور چالز سوم در کاخ باکینگهام نیز سنگ‌اندازی‌های دولت لیز تراس را در برگزاری همه‌پرسی اسکاتلند تشدید خواهد کرد، زیرا پادشاه جدید انگلیس جدایی اسکاتلند از ساختار سلطنت را در ماه‌ها و سال‌های ابتدایی حضور خود در مسند قدرت برنمی‌تابد! با همه این اوصاف، ساکنان اسکاتلند جهت جدایی از انگلیس و پیوستن به اتحادیه اروپایی بی‌قرارند. استرجن و همراهانش در حال برنامه‌ریزی برای برگزاری قطعی همه‌پرسی دوم استقلال اسکاتلند در سال آینده میلادی (2023) هستند. دستکاری قوانین و ثوابت همه‌پرسی توسط دولت تراس و مجلس عوام انگلیس نیز، قطعا نمی‌تواند منتج به تغییر مطالبه عمومی در گلاسکو و دیگر شهرها و مناطق اسکاتلند شود. ساکنان اسکاتلند طبق برنامه‌ریزی قبلی، آماده حضور در همه‌پرسی 19 اکتبر سال 2023/ ۲۷ مهر ۱۴۰۲ با هدف جدایی از انگلیس هستند. در این میان، برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپایی نیز به اسکاتلندی‌ها درباره تسریع پیوستن آنها به این مجموعه (در صورت جدایی از انگلیس) چراغ سبز نشان داده‌اند. در هر حال، سران اتحادیه نیز در صددند به واسطه تمایل اکثر اسکاتلندی‌ها مبنی بر جدایی از حاکمیت انگلیس، درس بزرگی به دولت این کشور به واسطه جدایی از اتحادیه اروپایی دهند. آری! بازی واقعی در اسکاتلند تازه آغاز شده است.

گروه اقتصادی: یکی از دروازه‌های تجاری مهم و استراتژیک ایران که به عنوان دروازه اقیانوسی کشورمان نیز شناخته می‌شود، بندر «چابهار» است. این بندر به دلیل قابلیت‌های بی‌شمار از جمله واقع شدن در 2 کریدور ترانزیتی بین‌المللی شمال - جنوب و شرق - غرب، هاب پیونددهنده منطقه و تنها بندر اقیانوسی ایران است که یک مسیر باصرفه، مطمئن، سریع، ایمن و درآمدزا برای توسعه تبادلات بازرگانی ایران فراهم کرده است. بندر چابهار را باید یکی از بهترین مسیرهای اتصال به آب‌های آزاد برای کشورهای افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان و نیز دروازه هند به آسیای میانه و افغانستان دانست که به دلیل معافیت از تحریم‌های آمریکا، موقعیت ویژه‌ای را برای کاهش تأثیرات تحریم‌های اقتصادی فراهم کرده است. 

به گزارش «وطن امروز»، مزیت ویژه کریدور شمال - جنوب، کوتاه کردن مسیر دسترسی به اروپا برای کشورهایی مانند هند و کشورهای دیگر است. این مسیر حدود ۷۲۰۰ کیلومتر (تقریبا ۶۰ درصد) کمتر از مسیر دریایی کانال سوئز است و زمان ارسال کالا را از بیش از ۴۰ روز، به ۲۰ روز کاهش می‌دهد. همکاری بنادر فعال موندرا و کاندلا در هند با پورت اپراتور بندر شهید بهشتی در چابهار و افزایش ارتباط بندر چابهار با شبکه حمل‌ونقل ریلی و زمینی بین‌المللی با همکاری شرکت‌های هندی در همین راستاست. 

از سوی دیگر بندر چابهار به جهت برخورداری از موقعیت ممتاز در شرق تنگه هرمز و دریای عمان در مسیر خطوط اصلی کشتیرانی به آفریقا، آسیا و اروپا قرار گرفته و به عنوان کوتاه‌ترین راه ارتباطی و ترانزیتی کشورهای آسیای میانه و افغانستان به بازارهای خلیج‌فارس، شرق آفریقا و دیگر نقاط جهان مطرح است که با وجود ارتباط با ۲ بندر گوادر در پاکستان و چابهار در ایران با داشتن موقعیت استراتژیک و مهم، قابلیت تبدیل شدن به دروازه شاهراه اقتصادی آسیای میانه (کریدور تجاری شمال - جنوب) را دارد. 

 

* معافیت تحریمی؛ یک فرصت

بندر چابهار معاف از تحریم‌های آمریکاست. این معافیت یک فرصت بی‌نظیر برای ایران فراهم کرده تا به واسطه اتصال به آب‌های آزاد و منافع سرشار آن برای آسیای میانه، بویژه کشورهای محصور در خشکی، موقعیت ویژه‌ای برای کاهش تأثیرات تحریم‌ها فراهم کند. علاوه بر ظرفیت‌های ارزشمند بندر چابهار در حوزه ترانزیت و ترانشیپ کالا، ظرفیت‌های این بندر در سایر حوزه‌های اقتصاد دریا بویژه گردشگری دریایی، صنایع فراساحل، آبزی‌پروری، شیلات و صنایع وابسته، یکی از برگ‌های برنده برای تحقق اقتصاد ۲۰ میلیارد دلاری و فرصت شغلی یک میلیون نفری در طول سال است اما به واقع این پرسش مطرح می‌شود که در شرایط معافیت بندر چابهار از تحریم‌های آمریکا چگونه می‌توان از پتانسیل‌های متنوع تجاری، ترانزیتی، گردشگری و شیلات بهترین و بیشترین بهره‌برداری را کرد؟

در این راستا هند یکی از کشورهایی است که نگاه ویژه‌ای به بندر چابهار داشته و برای دور زدن تحریم‌ها، این بندر را بهترین فرصت می‌داند. ارسال ده‌ها کانتینر برنج، چای، قهوه و غذای دریایی هند از طریق بنادر گرجستان به روسیه و جایگزینی بنادر گرجستان با چابهار در اوایل امسال یا انتقال حدود ۲۰۰۰ تن گندم از هند با ۴۱ کامیون افغان از طریق پاکستان به افغانستان در سال ۲۰۲۲ از جمله اقدامات هند برای بهره‌ جستن از موقعیت بندر چابهار است. 

از سوی دیگر، چابهار مقصد عمده سرمایه‌گذاری‌های هند در ایران است. هند از 5 سال گذشته بر اساس موافقتنامه چابهار و تأسیس کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی بین ایران، افغانستان و هند، در بندر چابهار سرمایه‌گذاری کرد تا به بازار افغانستان و آسیای مرکزی دست یابد. حذف کشورهای واسط مانند پاکستان در مبادلات کالا از دیگر مزیت‌های بندر چابهار برای هند است. با این همه، در زمینه توسعه بندر چابهار طی سال‌های گذشته تاکنون، مشکلات زیر بین ایران و هند وجود داشته است به طوری که از مجموع ۸۵ میلیون دلار که قرار بود توسط هند در چابهار سرمایه‌گذاری شود، حدود یک‌سوم آن انجام شده است و توسعه خط‌آهن ۶۳۰ کیلومتری چابهار - زاهدان برای گسترش ترانزیت کالا، توسط هندی‌ها به نتیجه نرسید. 

ناگفته نماند بندر چابهار فقط محدود به دروازه هند به آسیای میانه و ارتباط با بنادر شرقی در آسیا نیست، بلکه حمل کالاهای مختلف به تنها بندر اقیانوسی ایران، از 4 گوشه جهان، نشان‌دهنده موقعیت ترانزیتی این بندر برای مقابله با تحریم‌هاست. حمل رول آهن از بندر کوانگ‌یانگ کره‌جنوبی، حمل برنج و گندم از بنادر کاندلا و موندرا در هند، حمل کود شیمیایی از بندر هامبورگ آلمان و حمل شکر از بندر سانتوس برزیل به بندر چابهار، تنها بخشی از ظرفیت‌های غنی این بندر در حوزه ترانزیت کالا محسوب می‌شود. 

 

* ترانزیت و ترانشیب در چابهار

پتانسیل قابل توجه بندر چابهار در ترانشیپ کالا علاوه بر ترانزیت، از مسیرهای مهم برای دور زدن تحریم‌هاست. ترانشیپ از روش‌های حمل‌ونقل ترکیبی برای انتقال کالا از یک وسیله نقلیه به وسیله نقلیه دیگر است. مرسوم‌ترین شیوه آن، حمل‌ونقل دریایی است که بار بدون تخلیه و بارگیری مجدد، وارد کشتی دیگری شده و به مقصد نهایی ارسال می‌شود. ترانشیپ به ۲ دلیل توسط تاجران به کار گرفته می‌شود؛ یکی برای دور زدن تحریم‏‌هایی که برای کشور مقصد لحاظ شده و دیگری صرفه‌جویی در هزینه‌هایی که قرار است بابت مبادله کالا پرداخت شود. در این زمینه، بندر چابهار، بهترین بندر ترانشیپ به کشورهای خلیج‌فارس و کم‌هزینه‌ترین مسیر ترانزیت به کشورهای آسیای میانه و افغانستان است. 

بندر چابهار به دلیل ویژگی منحصربه‌فرد خود یعنی کوتاه‌ترین مسیر به بندر شانگهای در چین به عنوان بزرگ‌ترین بندر تجاری جهان، نقطه عطف مهمی در ترانزیت دریایی در بین بنادر کشور محسوب می‌شود. این امر بویژه با توجه به تعاملات سازنده چین و ایران و امضای سند همکاری ۲۵ ساله، اهمیت ویژه‌ای دارد. فاصله 6 بندر باهنر، رجایی، لنگه، امام خمینی، خرمشهر و آبادان تا شانگهای بین ۶۵۰۰ تا بیش از ۷۱۰۰ مایل دریایی است، در حالی که فاصله بندر چابهار تا شانگهای، حدود ۶۲۰۰ مایل است. فاصله کمتر بندر چابهار با بندر شانگهای که پرترافیک‌ترین و بزرگ‌ترین بندر تجاری دنیاست، بیانگر موقعیت و جایگاه استراتژیک بزرگ‌ترین بندر اقیانوسی ایران در بین سایر بنادر برای کاهش اثرات اقتصادی تحریم‌هاست. 

در همین راستا معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه نیز گفته است: بازار ما با کشورهای عضو شانگهای به بیش از ۹ میلیارد دلار می‌رسد که فقط به حوزه انرژی محدود نمی‌شود و شامل مواردی مثل صدور کالا، خدمات مهندسی و انتقال تکنولوژی نیز است. علاوه بر اینکه تمرکز کاری جمهوری اسلامی ایران در سازمان شانگهای روی مساله ترانزیت و کشورهای محصور در خشکی است تا جایی که در اغلب ملاقات‌های رئیس‌جمهور ایران با مقامات حاضر در اجلاس سازمان شانگهای، درخواست ‌آنها برخورداری از مکان‌هایی در بندرعباس و چابهار بود تا از این طریق بتوانند کالا جا‌به‌جا کنند. به گفته مهدی صفری، با عضویت ایران در سازمان شانگهای، تمام کشورهای آسیای مرکزی به دریاهای آزاد راه پیدا می‌کنند که این یک فرصت مهم در اقتصاد و تجارت ایران محسوب می‌شود. 

 

* چابهار؛ فرصتی برای افغانستان

علاوه بر آنچه گفته شد، بندر چابهار مسیر ترانزیتی ویژه‌ای در محور شرق برای تبادلات تجاری با افغانستان است و عملیاتی شدن این بندر منجر به کاهش هزینه‌های لجستیکی برای افغانستان شده است. بندر چابهار که به ولایت زابل افغانستان متصل است، از طریق مسیر دلارام - زرنج قابل دسترسی است و ضمن فراهم کردن امکان دسترسی جایگزین به دریای عمان و خلیج‌فارس برای افغانستان، آنها را از وابستگی به مسیرهای نامطمئن پاکستان بی‌نیاز می‌کند. بی‌جهت نیست ۳۳ درصد شرکت‌های ثبت‌شده در سازمان منطقه آزاد چابهار متعلق به افغان‌هاست!

از آنجا که ۹۵ درصد نیازمندی‌های افغانستان از طریق واردات انجام می‌شود، بندر چابهار می‌تواند بهترین مسیر برای ترانزیت کالاهای افغانستان باشد. همچنین ۲ میلیارد تن مواد معدنی و سنگ‌های قیمتی در افغانستان می‌تواند از طریق چابهار به دنیا حمل شود. البته به دلیل تحولات و شرایط سیاسی ناشی از حاکمیت طالبان، امکان بهره‌برداری مناسب از این مسیر ترانزیتی، اکنون کاملا مهیا نیست. 

 

* گردشگری؛ نقطه عطف چابهار

اهمیت بندر چابهار محدود به تجارت و ترانزیت و ترانشیپ کالا نیست، بلکه در حوزه جابه‌جایی مسافر و توسعه گردشگری دریایی نیز این بندر از ظرفیت‌های بی‌شماری برخوردار است. ترمینال مسافری بندر چابهار از بزرگ‌ترین ترمینال‌های مسافری بین‌المللی در منطقه با زیربنای بیش از ۴۰۰۰ مترمربع است که امکان پذیرش ۶۰۰ مسافر را به طور همزمان دارد. ساخت و تجهیز این ترمینال بین‌المللی مسافرت دریایی در سال ۱۳۹۵ موقعیت مناسبی برای توسعه گردشگری و افزایش مراودات تجاری فراهم کرده است. 

همچنین فاصله نزدیک بندر چابهار با بنادر کشورهای همسایه و اطراف ایران در جنوب کشور، از ظرفیت‌های استراتژیک این بندر در حوزه مسافری است. فاصله بندر چابهار با مسقط ۱۵۱ مایل، کراچی ۳۶۰ مایل، دوبی ۳۶۴ مایل و بمبئی ۷۶۸ مایل است. کوتاهی مسافت‌ها، علاوه بر امکان گسترش ترانزیت کالا و مبادلات تجاری با عمان، پاکستان، امارات و هند، فرصت‌های ارزشمندی در حوزه حمل‌ونقل دریایی مسافر و کاهش اثرات تحریم‌ها از طریق گسترش مبادلات بازرگانی ایجاد کرده است. 

 

* عدم انتظار نوبت کشتی‌ها

یکی از چالش‌ها مهم در بنادر و پسکرانه‌های ترانزیتی، ازدحام کشتی‌ها در جریان ترانزیت دریایی است، لذا کاهش نوبت زمان‌دهی و صفر شدن زمان انتظار اتفاق مهمی در این حوزه محسوب می‌شود. البته ازدحام بنادر فقط به خاطر تراکم کشتی‌های در انتظار نوبت برای تخلیه و بارگیری کالا نیست، بلکه سایر حلقه‌های زنجیره تأمین، مانند حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی به عنوان پل ارتباطی پسکرانه‌ها با بنادر نیز حائز اهمیت هستند. 

در این زمینه، بندر چابهار به خاطر برخورداری از ویژگی عدم انتظار نوبت کشتی نسبت به سایر بنادر کشور، مزیت قابل توجهی دارد. همچنین بازاریابی برای ایجاد ترافیک بار و کالا با وجود تحریم و جذب ۲۰۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در نیمه دوم دهه ۱۳۹۰ از اقدامات مؤثر در این زمینه محسوب می‌شود. 

این مزیت در کنار آب‌های عمیق در خلیج چابهار که شرایط پهلوگیری کشتی‌های اقیانوس‌پیما و ایجاد تأسیسات بندری را فراهم کرده، موجب شده این بندر نسبت به سایر نقاط ساحلی ایران، مزیت‌های خاص داشته باشد. بندر چابهار قابلیت پهلودهی به کشتی‌هایی با بالاترین آبخور در بین بنادر کشور را داراست. در فاز اول توسعه این بندر، زیرساخت‌های بندری مانند ساخت اسکله با عمق ۱۷ متر، امکان حضور انواع کشتی‌ها و نیز فرصت تخلیه و بارگیری انواع محصولات و کانتینرها فراهم شده است. 

با توسعه زیرساخت‌ها و تبدیل بندر چابهار به بندری بدون محدودیت عمق در سطح جهانی و عمیق‌ترین بندر ایران، کشتی‌های اقیانوس‌پیما و غول‌پیکر، مشکلی برای پهلوگیری در این بندر ندارند. با توجه به قرارگیری چابهار در خارج از محدوده خلیج‌فارس و تنگه هرمز، این اتفاق، فرصت ویژه‌ای برای خنثی‌سازی تحریم‌ها در سایر حوزه‌های دریایی فراهم می‌کند. 

 

* مزیتی به نام صنایع فراساحل

ویژگی مهم دیگر در حوزه توسعه اقتصاد دریامحور در بندر چابهار، اهمیت صنایع فراساحل با تاکید بر حوزه آب‌های عمیق است که در کشور ما کمتر به آن پرداخته شده است. در زمینه ذخایر نفت و گاز یا مخازن هیدروکربوری، سهم خشکی حدود ۹ درصد، منابع دریایی کم‌عمق حدود ۲۴ درصد و منابع دریایی در آب‌های عمیق حدود ۶۷ درصد است. بنابراین توسعه زیرساخت‌ها، پیشرفت فناوری اکتشاف و استخراج نفت از آب‌های عمیق، ساخت اسکله و افزایش گنجایش بارگیری کشتی‌های غول‌پیکر، به دلیل عمق بالای بندر، یک فرصت ویژه است. نیاز سایر کشورها به منابع نفتی ایران و افزایش صادرات طی یکی، دو سال اخیر با وجود تحریم‌ها، بیانگر اهمیت صنایع فراساحلی بندر چابهار است. 

در کنار این، چابهار را باید بهشت آبزی‌پروری کشور دانست، هر چند که جایگاه هفدهم را در بین کشورهای آبزی‌پرور دارد. این در حالی است که حدود ۳۰۰ هزار فرصت شغلی در حوزه شیلات چابهار و کنارک در زمینه پرورش میگو، صید با کشتی‌های پیشرفته دنیا، پرورش ماهی در قفس، تکثیر آبزیان و ایجاد صنایع و کارخانه‌های وابسته وجود دارد. به گفته کارشناسان، درآمد حاصل از توسعه صید صنعتی و تجاری با درآمدهای نفتی قابل رقابت است و چابهار نقش بی‌بدیلی در این زمینه ایفا می‌کند. این امر می‌تواند رتبه ایران را در حوزه آبزی‌پروری در دنیا به طور قابل توجهی بهبود بخشد. 

بر اساس پیش‌بینی سازمان جهانی فائو درباره نقش آبزی‌پروری در تأمین غذا، اشتغال، ارزآوری و توسعه روستایی، سهم محصولات غذایی دریایی با رشد حدود ۱۵ درصدی در سال ۲۰۳۰ به ۶۲ درصد خواهد رسید. بر این اساس، سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری در حوزه تکثیر انواع ماهیان دریایی و صنایع وابسته مانند توسعه فناوری پرورش ماهی در قفس، تولید خوراک آبزیان، پرورش میگو و... از فرصت‌های مهم بندر چابهار در حوزه توسعه اقتصاد دریاست. 

 

* امید چابهار به دولت سیزدهم

با وجود آنچه درباره ظرفیت‌های بی‌شمار چابهار و پتانسیل‌های بالقوه موجود در این منطقه گفته شد اما شواهد نشان می‌دهد بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها و توسعه اقتصادی این منطقه با اما و اگرهای فراوانی روبه‌رو است. بررسی آمار منابع رسمی نشان از این دارد که در دولت گذشته و با وجود همه تأکیدات برای توسعه چابهار بویژه سواحل مکران و متعاقبا بندر شهید بهشتی، متولیان بندر چابهار اقدام قابل توجهی در این راستا نکرده‌اند. این در حالی است که کارشناسان معتقدند توسعه و توجه به این منطقه و بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود در چابهار، منجر به رشد اقتصادی منطقه و در نهایت رشد اقتصادی کشور خواهد شد. در این راستا دولت سیزدهم برنامه‌های مختلفی را برای توسعه چابهار در دستور کار خود قرار داده است. تکمیل خط آهن چابهار- زاهدان از جمله برنامه‌هایی است که دولت وعده داده با انجام آن، گام مثبتی در اتصال چابهار به شبکه ریلی سراسری کشور بردارد. این طرح به جهت ایجاد کریدور ریلی شرق کشور، اتصال بندر شهید بهشتی چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور به شبکه ریلی، کمک به توسعه سواحل مکران از طریق ایجاد ارتباط ریلی، اتصال کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی و ایجاد بستر مناسب برای توسعه و رشد اقتصادی منطقه، اهمیت فراوانی دارد. 

این خط‌آهن به طول ۶۳۴ کیلومتر از شهرهای چابهار، نیک‌شهر، ایرانشهر، خاش و زاهدان عبور می‌کند که طول آن با احتساب ایستگاه‌ها به ۷۵۰ کیلومتر می‌رسد و در گام نخست، قطعه‌های ۷ و ۸ این پروژه حدفاصل خاش تا زاهدان به طول ۱۵۵ کیلومتر (با احتساب ایستگاه‌ها حدود ۱۸۰ کیلومتر) به بهره‌برداری خواهد رسید و شهر خاش از طرف زاهدان به شبکه ریلی کشور متصل می‌شود. در حال حاضر کل این پروژه بیش از ۶۰ درصد پیشرفت داشته است. 

 

* افتتاح نیروگاه بخار سیکل ترکیبی چابهار

همزمان با گسترش جمعیت چابهار و استقرار صنایع در این منطقه و افزایش نیاز به استفاده از انرژی، با حضور رئیس بنیاد مستضعفان واحد بخار نیروگاه سیکل ترکیبی چابهار در منطقه استراتژیک سواحل مکران افتتاح شد. این واحد بخار که با سرمایه‌گذاری ۴۰۰۰ میلیارد تومانی بنیاد مستضعفان به بهره‌برداری رسید، ظرفیت تولید برق را در کشور ۱۶۰ مگاوات افزایش داد و تولید برق در این نیروگاه نیز به ۵۷۵ مگاوات رسید. بر این اساس، راه‌اندازی این واحد بخار در آغاز فصل گرما و اوج‌گیری مصرف برق، بویژه در مناطق جنوبی و شرقی، تأثیر بسزایی در تأمین مصارف خانگی و صنعتی کشور دارد. 

احداث این واحد بخار در منطقه استراتژیک و محروم چابهار علاوه بر افزایش توان تولید انرژی در کشور، برای حدود ۴۹۰ نفر از نیروهای متخصص و بومی منطقه اشتغال‌زایی داشته است.

 

* هندی‌ها عامل وقفه در توسعه چابهار؟!

چیزی حدود ۵ سال از امضای موافقتنامه تاسیس دالان تجاری ایران- هند- افغانستان (موسوم‌ به تواقفنامه چابهار) می‌گذرد. قرار بر این بود بر اساس این توافقنامه، چابهار به یک دروازه جدید برای دالان ترانزیتی بین جنوب و شرق و همچنین جنوب و شمال تبدیل و با اتمام راه‌آهن چابهار- زاهدان و اتصال آن به خط ریلی زاهدان- سرخس، بندر چابهار به نقطه اتصال بین کشورهای مختلف از جمله هندوستان با افغانستان، کشورهای آسیای میانه و قفقاز تبدیل شود و به گسترش همکاری‌های منطقه‌ای بین ایران و همسایگانش به طور موثر کمک کند. 

با وجود تمام این فرصت‌ها برای چابهار اما اخیرا به دلایلی شاهد افت جایگاه آن در مسیرهای ترانزیتی، وارداتی و صادراتی هستیم که اختلافات اپراتور هندی و شرکت ایرانی طرف قرارداد آنها در بندر شهید بهشتی، تبعات قطع سرویس‌های منظم و مستقیم خطوط کشتیرانی کانتینری، روی کار آمدن طالبان در افغانستان و تغییر مواضع این کشور در برابر هند و مسیر ترانزیتی از طریق ایران و تحقق نیافتن برنامه‌های ایران در اتصال ریلی چابهار به شبکه سراسری راه‌آهن از جمله دلایلی است که باعث شده کریدور شمال- جنوب هم به کار چابهار و موافقتنامه دالان تجاری بین 3 کشور نیاید. 

آمارهای رسمی سازمان بنادر نشان می‌دهد در 2 سال گذشته، بندر شهید بهشتی چابهار ۸۰ درصد فعالیت‌های کانتینری و ترانزیتی خود را از دست داده به طوری که مجموع عملیات کانتینری بندر شهید بهشتی در سال‌های ٢٠٢٠ تا ٢٠٢١ با افت ٨٠ درصدی به ١۴۵٠ تی‌ای‌یو (TEU) کاهش پیدا کرده است. 

این در حالی است که وزیر بنادر و کشتیرانی هند یک ماه پیش در سفر خود به چابهار با تاکید بر تعهد به افزایش ظرفیت، بهره‌وری و توسعه تجهیزات بندر چابهار، گفت: پیشرفته‌ترین تجهیزات را در این بندر مستقر می‌کنیم. «سارباناندا سونوال» در حاشیه بازدید از بندر چابهار اظهار کرد: دولت هند و ایران با یکدیگر همکاری می‌کنند تا پیشرفته‌ترین تجهیزات را در بندر چابهار مستقر کنیم و شرایط را برای افزایش ترافیک کالا و رونق این بندر فراهم آوریم. 

وی در پاسخ به اینکه هند و ایران به چه میزان در بخش تجارت دریایی از ظرفیت بندر چابهار استفاده کرده‌اند؟ توضیح داد: ما متعهد به افزایش ظرفیت، بهره‌وری و توسعه تجهیزات در بندر چابهار هستیم و به این موارد تعهد داریم و باید چشم‌انداز رهبران خود را در راستای توسعه چابهار محقق کنیم. وزیر بنادر، کشتیرانی و آبراه‌های هند گفت: به دستور نخست‌وزیر هند و به منظور تقویت و توسعه روابط دوجانبه ایران و هند به بندر چابهار آمده‌ام.

در پی مرگ مهسا امینی دختر 22 ساله سقزی که به دلیل حمله قلبی در یکی از مقرهای پلیس امنیت اخلاقی تهران اتفاق افتاد، روز یکشنبه رئیس‌جمهور در تماسی تلفنی با خانواده وی ضمن ابراز همدردی با این خانواده تاکید کرد: به همکاران دستور داده‌ام بررسی موضوع را به صورت ویژه در دستور کار قرار دهند تا ابعاد آن روشن شود و هیچ حقی ضایع نشود. 

پس از این تماس تلفنی، دیروز نیز رئیس دستگاه قضا در جلسه شورای عالی قوه قضائیه به موضوع جان‌باختن مهسا امینی  اشاره کرد وگفت قوه ‌قضائیه موضوع جان‌باختن وی را با دقت و موشکافانه پیگیری خواهد کرد و این موضوع در دستور کار قرار دارد. حجت‌الاسلام‌‌والمسلمین غلامحسین محسنی‌اژه‌ای با اشاره به موضوع جان ‌باختن مهسا امینی، دختر ۲۲ ساله، به در دست بررسی بودن چگونگی رخ دادن این اتفاق اشاره کرد و گفت: یک همدردی بسیار فراگیر و دلسوزانه با خانواده این مرحومه در کشور ما از سوی مردم و مسؤولان صورت گرفت که این امر بسیار پسندیده بود و این مقوله از روحیه نوع‌دوستی و از آموزه‌های دینی نشأت می‌گیرد. رئیس قوه ‌قضائیه در ادامه با تاکید بر پیگیری جدی موضوع فوق‌الذکر از ناحیه قوه قضائیه، اظهار کرد: قوه ‌قضائیه موضوع جان‌باختن مرحومه امینی را با دقت و موشکافانه پیگیری خواهد کرد و این موضوع در دستور کار قرار دارد. رئیس دستگاه قضا با اشاره به دستور خود به رئیس سازمان پزشکی قانونی در راستای بررسی موضوع جان‌باختن مرحومه (مهسا) امینی، اظهار کرد: در تماسی که با رئیس سازمان پزشکی قانونی داشتم تاکید کردم موضوع جان‌باختن مرحومه امینی را با دقت و وسواس بررسی کنند؛ در این راستا اقدامات اولیه در پزشکی قانونی صورت گرفته است؛ نمونه‌برداری‌های لازم انجام شده و به آزمایشگاه ارسال شده است؛ باید منتظر ماند تا از طریق بررسی‌های دقیق و تخصصی، نتیجه حاصل شود. رئیس عدلیه به بررسی جنبه‌های فنی دیگر قضیه فوق‌الذکر نیز اشاره کرد و گفت: به مراجع قضایی دستور داده‌ام بررسی‌های همه‌جانبه پیرامون موضوع جان‌باختن مرحومه امینی از مقطع و محلی که وی را هدایت کردند، انجام شود و دوربین‌های عمومی و خصوصی نیز به طور دقیق بررسی شوند. وی با اشاره به دستور رئیس‌جمهور به وزیر کشور برای پیگیری موضوع جان‌باختن مهسا امینی، گفت: به دادستان تهران دستور داده‌ام تحقیقات و بررسی‌های وزارت کشور درباره موضوع فوق‌الذکر را نیز مورد ملاحظه قرار دهد. قاضی‌القضات تصریح کرد: این جزء افتخارات نظام جمهوری اسلامی است که چنانچه حادثه و اتفاقی رخ دهد از کنار آن رد نمی‌شود و با دقت موضوع را رسیدگی می‌کند و تفاوتی نمی‌کند که موضوع این اتفاق مرتبط با کدام دستگاه باشد، کما اینکه طی هفته‌های گذشته در یکی از استان‌های کشور حکم قانونی فردی وابسته به نیروی انتظامی که محکوم به قصاص شده بود با توجه به عدم گذشت اولیای‌دم پرونده - به‌رغم همه تلاش‌های صورت گرفته خیران- اجرایی شد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسنی اژه‌ای این اطمینان را به خانواده مرحومه امینی داد که موضوع جان‌باختن دخترشان با دقت و سرعت و پس از حصول نتایج آزمایشگاهی پیگیری می‌شود و نتیجه بررسی‌ها و تحقیقات بدون هیچگونه ملاحظه‌ای اعلام می‌شود. قاضی‌القضات در همین راستا بار دیگر خطاب به رئیس کل دادگستری استان تهران، دادستان تهران، پزشکی قانونی و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط تاکید کرد با نهایت دقت و هر چه سریع‌تر، تحقیقات و بررسی‌های جامع، کامل و همه‌جانبه‌ای را درباره موضوع جان‌باختن مرحومه امینی انجام دهند و بر اساس نتیجه تحقیقات، هر آنچه که بود، حسب قانون، اقدام خواهد شد. رئیس قوه ‌قضائیه در ادامه با اشاره به دروغ‌گویی‌ها و عقده‌گشایی‌های دشمنان در قضیه اخیر پیش‌آمده، این موضع دشمنان را طبیعی و ناشی از عنادورزی‌های آنها با نظام و کشور دانست و در عین حال تصریح کرد: تکلیف دشمنان معلوم است اما برخی افراد نیز در قضیه پیش‌آمده اخیر غفلت کردند و بد امتحان پس دادند؛ نظام و مسؤولان قوای مختلف آن، با جدیت و قدرت به موضوع ورود کرده و در حال پیگیری هستند لذا جایی برای غفلت‌، اقدامات تحریک‌کننده، انتشار مطالب دروغ و انجام اقداماتی که می‌تواند جنبه مجرمانه داشته باشد، باقی نمی‌ماند. همچنین علی القاصی، رئیس کل دادگستری استان تهران نیز در این جلسه با اشاره به اقدامات صورت گرفته از سوی این دادگستری پیرو دستور رئیس قوه قضائیه، اظهار کرد: بلافاصله بعد از وقوع این اتفاق، دادگستری استان تهران موضوع را از طریق مراجع ذی‌ربط و پزشکی قانونی مورد رسیدگی قرار داد و به هیات نظارت بر حفظ حقوق شهروندی نیز ماموریت‌هایی را محول کرد. وی افزود: هم‌اکنون ۲ روز از آغاز بررسی‌های میدانی این هیأت از مراجع انتظامی، درمانی، قضایی و سایر افراد مسؤول ذی‌مسؤول و ذی‌صلاح در رابطه با اتفاق رخ داده برای مرحومه امینی می‌گذرد و تمام سوابق و اسناد و مدارک در حال بررسی و جمع‌آوری هستند. القاصی ادامه داد: به هیات نظارت بر حفظ حقوق شهروندی دادگستری استان تهران دستور داده شده که تمام اتفاقات رخ داده برای مرحومه امینی را از زمان بدو احضار ایشان تا انتقال به مقر انتظامی و برگزاری کلاس توجیهی و همچنین انتقال به بیمارستان، با دقت بررسی کنند و گزارش بررسی‌های خود را به صورت مستند و مستدل ارائه دهند. رئیس کل دادگستری استان تهران با بیان اینکه در رابطه با اتفاق رخ داده برای مرحومه امینی پرونده‌ای در دادسرای تهران تشکیل شده است، گفت: دادستان عمومی و انقلاب تهران دستوراتی را پیرامون ابعاد این موضوع از نظر رسیدگی‌های قضایی صادر کرده است. القاصی با بیان اینکه دستگاه قضایی به وظیفه خود در قبال حادثه پیش‌آمده برای مرحومه امینی به فوریت ورود کرده و موضوع را با دقت مورد بررسی قرار داده است، گفت: بنای ما آن است که در این مساله هیچگونه اغماضی صورت نگیرد و هر کسی که تخلفی مرتکب شده است، در چارچوب موازین قانونی به آن رسیدگی شود. وی تاکید کرد: در کنار رسیدگی به اصل ماجرا به موضوع دروغ‌پردازی‌ها درباره این واقعه نیز با جدیت رسیدگی می‌شود.

 

* فقط یک درصد افراد به مقر پلیس برده می‌شوند

فرمانده انتظامی تهران بزرگ توضیحات جدیدی درباره ماجرای دستگیری مهسا امینی ارائه کرد و گفت: گشت ارشاد به ۹۰ درصد کسانی که ارشاد می‌شوند فقط تذکر می‌دهد، ۹ درصد داخل ون تذکر گرفته و یک درصد هم به مقر منتقل می‌شوند. سردار حسین رحیمی در نشست خبری‌ای که به منظور تشریح حادثه تلخ فوت مهسا امینی برگزار شد، اظهار داشت: درگذشت دختر عزیز مهسا امینی را به خانواده ایشان و همه مردم تسلیت عرض می‌کنم. وی افزود: این حادثه برای ما هم ناگوار بود و آرزو می‌کنیم هیچ‌گاه شاهد چنین حوادثی نباشیم. در تهران روزانه ۱۵ تا ۱۷ هزار مراجعه‌کننده به مقرهای پلیس اعم از پلیس آگاهی، کلانتری و... داریم. سردار رحیمی ادامه داد: گشت امنیت اجتماعی و اخلاقی کار ایجابی می‌کند و حتی کسانی هم که شئونات را رعایت نکنند، خلاف مرتکب شده‌اند، مثل خلاف رانندگی. وی افزود: تهمت‌های ناجوانمردانه‌ای به پلیس‌ زده شده و ما واگذار به زمان پل صراط می‌کنیم، مگر می‌شود امنیت جامعه را تعطیل کرد؟ وی گفت: ۹۰ درصد کسانی که توسط گشت ارشاد، ارشاد می‌شوند فقط به آنها تذکر داده می‌شود، ۹ درصد داخل ون تذکر گرفته و یک درصد هم به مقر منتقل می‌شوند. همچنین بررسی‌های ما نشان می‌دهد افرادی که با گشت امنیت اخلاقی ارشاد می‌شوند بیش از ۸۱ درصد تخلف آنها تکرار نمی‌شود. سردار رحیمی درباره مرحومه مهسا امینی نیز گفت: ایشان همراه ۳ خانم و 2 آقا در پارک طالقانی در حال قدم زدن بوده که با گشت ما رو‌به‌ر‌و می‌شوند. حجاب خانم‌های دیگر با تذکر قابل رفع بوده و تنها حجاب خانم امینی مناسب نبود و پوشش و لباس خانم امینی با آنچه در تصویر کلاس آموزشی منتشر شده، متفاوت بوده است. وی گفت: در زمان انتقال خانم امینی هیچ مشاجره و مقاومتی نبوده و حتی به گفته افراد دیگر داخل ون، شوخی و مزاح توسط خانم امینی صورت گرفته است. سردار رحیمی گفت: به غیر از خانم امینی ۶ نفر دیگر هم داخل ون بوده‌اند و یکی از آنها نیروی پلیس بوده است. سردار رحیمی اعلام کرد: هیچ قصوری از سوی پلیس صورت نگرفته؛ حتی یک تلنگر کوچک؛ همه حرف‌هایی که در فضای مجازی درباره علت مرگ منتشر شده، کذب محض است. همچنین خانم امینی بین ۳۰ تا ۳۸ دقیقه در مقر پلیس حضور داشتند. وی ادامه داد: با وجود مدارکی که دارم، درباره علت مرگ نمی‌توانم اظهارنظر کنم، چون تخصص بنده امنیت است نه موضوع پزشکی. فرمانده انتظامی تهران بزرگ خاطرنشان کرد: مردم به شایعات توجه نکنند تا مرجع رسمی خبر را اعلام کند. نظر رسمی و علمی زمان می‌برد و باید فرآیندها طی شود. باز هم تاکید می‌کنم از سوی پلیس هیچ قصوری نبوده است. وی درباره صدای اظهارات پدر مهسا امینی گفت: مطمئن هستید صدای پدر ایشان است. خانواده ایشان بسیار برای ما محترم است. خداوند خانم امینی را رحمت کند، ما هر کاری از دست‌مان برمی‌آمد انجام دادیم. رفتار خارج عرف و تعللی نبوده است، حتی با بیمارستان خصوصی هماهنگ کردیم تا هر کاری شده برای احیا و نجات ایشان انجام شود. فرمانده انتظامی تهران بزرگ گفت: کلیپ منتشر شده تقطیع شده نیست، فیلم نیم ساعت است و امکان انتشار کامل آن به دلیل زمان طولانی نیست، البته فیلم کامل را به خانواده ایشان نشان داده‌ایم. وی با تأکید بر اینکه در حفظ امنیت جامعه حتی یک دقیقه تعلل نمی‌کنیم، گفت: امنیت یک لحظه هم قابل تعطیل نیست. فرمانده انتظامی تهران بزرگ گفت: همه شواهد و قرائن نشان می‌دهد قصور، تشر، حرکت یا رفتار نامناسب از سوی پلیس رخ نداده است. وی در ادامه یادآور شد: هر کشوری درباره حجاب قانون خودش را دارد؛ در فرانسه اگر زنان روسری داشته باشند فرد نمی‌تواند خدمات اجتماعی دریافت کند. سردار رحیمی در پاسخ به پرسشی درباره گشت اماکن و لباس‌های نامناسب در سطح شهر خاطرنشان کرد: روزانه 30 گشت اماکن در سطح اصناف فعالیت می‌کنند و لباس‌های زاپ‌دار و بدن‌نما در حال جمع‌آوری است.

گفتنی است پس از مرگ مهسا امینی این خبر دستمایه رسانه‌های معاند و ضدانقلاب شد که وی به دلیل ضرب و جرح بعد از دستگیری دچار مرگ مغزی شده است اما تصاویر دوربین‌های مداربسته در مقر پلیس نشان داد قضیه برخلاف اظهارات شیطنت‌آمیز رسانه‌های معاند است و وی دچار حمله قلبی شده است. از طرفی وزیر کشور نیز اعلام کرد: تاکنون گزارشی مبنی بر ضرب و جرح مهسا امینی، از طرف دستگاه‌های نظارتی به ما ارائه نشده است. بلافاصله پزشک در محل بالای سر خانم امینی می‌رود و سعی می‌کند وی را احیا کند و وی را به نزدیک‌ترین بیمارستان منتقل و وی در بیمارستان فوت می‌کند که علل فوت در حال بررسی است.

گروه بین‌الملل: مراسم خاکسپاری الیزابت دوم، ملکه انگلیس دیروز با حضور سران برخی کشورها درحالی پس از 10 روز به پایان رسید که تلاش مقامات دولت انگلیس و برخی مقامات جزیره برای سوگوار نشان دادن مردم با جشن و شادی مردم ایرلند و اسکاتلند نقش برآب شد.

روز یکشنبه در شرایطی که دولت انگلیس و مقامات کاخ باکینگهام سرگرم تشریفات آخرین روزهای مراسم مرگ الیزابت دوم ملکه انگلیس بودند و رسانه‌های این کشور از صف طولانی مردم و دعوت از مقامات و سران کشورهای مختلف برای مراسم خاکسپاری ملکه خبر می‌دادند، هواداران تیم فوتبال سلتیک اسکاتلند سورپرایز ویژه‌ای برای خانواده سلطنتی انگلیس به نمایش گذاشتند. هواداران تیم فوتبال سلتیک اسکاتلند که در بازی‌های قبلی، در رد درخواست مقامات دولتی به جای یک دقیقه سکوت برای احترام به مرگ ملکه با دست زدن و تشویق کردن اعتراض خود را به خاندان سلطنتی نشان داده بودند، در بازی روز یکشنبه رو  دست جدیدی به خاندان سلطنتی و مقامات بریتانیا زدند. بر اساس اتفاقات بازی‌های اخیر تیم سلتیک، مقامات دولتی اعلام کردند تماشاگران این تیم قرار است به جای سکوت، یک دقیقه به افتخار ملکه و خانواده سلطنتی تشویق کنند(!) اما هواداران سلتیک پیش‌دستی کردند و با بازکردن بنر ضدسلطنتی در ورزشگاه که روی آن نوشته شده بود «اگر از خانواده سلطنتی متنفرید، دست بزنید» تشویق یک دقیقه‌ای برای ملکه الیزابت دوم را به هم زدند. «سی‌ان‌ان» در این باره نوشت هواداران تیم فوتبال سلتیک اف‌سی در گلاسکو هنگام تشویق یک دقیقه‌ای برنامه‌ریزی شده برای ملکه الیزابت دوم قبل از بازی این تیم مقابل سنت میرن در پیزلی اسکاتلند در روز یکشنبه، احساسات ضدسلطنتی نشان دادند. این تشویق در حالی رقم خورد که سنت میرن، به عنوان تیم میزبان تصمیم داشت به ملکه مرده ادای احترام کند اما هواداران سلتیک بنری با مضمون «اگر از خانواده سلطنتی متنفرید دست بزنید» را باز کردند و همان کلمات را در طول تشویق برنامه‌ریزی شده سر دادند. نکته عجیب اینکه شبکه اسکای که برنامه پخش بازی را بر عهده داشت، به خبرنگار CNN گفت میکروفن‌های استادیوم را برای محدود کردن شنیدن شعارهای طرفداران سلتیک قطع کرده است. این دومین بار در این هفته است که گروه‌هایی از هواداران سلتیک احساسات ضدسلطنتی ابراز می‌کنند. این باشگاه پس از نمایش بنری با مضمون لعنت به تاج در جریان لیگ قهرمانان اروپا مقابل شاختار دونتسک مورد بازخواست اتحادیه فوتبال اروپا قرار گرفته است. سی‌ان‌ان درباره هواداران سلتیک نوشته است: «اگر چه سلتیک در اسکاتلند مستقر است اما سنت‌های آن با سنت‌های جمهوری‌خواهان ایرلندی ضدسلطنتی در هم آمیخته است». هواداران تیم دندی یونایتد هم در جریان یکی از مسابقات این هفته لیگ اسکاتلند به جای سکوت یک دقیقه‌ای به هو کردن پرداختند. اعتراض هواداران ورزشی در بریتانیا نسبت به خانواده سلطنتی و خوشحالی از مرگ الیزابت دوم نخستین‌بار در شب مرگ ملکه از سوی طرفداران فوتبال در ایرلند شمالی رقم خورد. در شب مرگ الیزابت دوم در حالی که رسانه‌های انگلیسی سعی داشتند علاوه بر مردم انگلیس، شهروندان دیگر کشورها از جمله کشورهای مشترک‌المنافع را غمگین از مرگ وی نشان دهند، مردم ایرلند شمالی و جنوبی با شنیدن این خبر جشن گرفتند. دیلی تلگراف در همین رابطه نوشت: بر اساس ویدئویی که در فضای مجازی پخش ‌شد، هواداران فوتبال در ورزشگاه تالاغت دوبلین در ایرلند با شادی شعار «لیزی در جعبه است» سر می‌دهند. ویدئویی که درست بعد از ساعت 6 صبح پست شده است نشان می‌دهد غرفه‌های مملو از جمعیت همصدا شعار می‌دهند. دیلی‌تلگراف نیز ظهر دیروز نوشت تقریبا 57000 نفر این ویدئو را لایک کرده‌اند و 16 هزار و ۴۰۰ بار به اشتراک گذاشته شده است. این استادیوم میزبان مسابقه لیگ اروپا بین شامروک روورز ایرلند و دورگرادنز سوئد بود. همچنین از ایرلند شمالی ویدئو دیگری از شهر «دری» منتشر شده است که مردم را در خیابان‌ها در حال جشن و شادی نشان می‌دهد. دیلی‌تلگراف در این باره نوشت: در این ویدئوها مردمی دیده می‌شوند که در خیابان‌ها جمع می‌شوند، ماشین‌های خود را وسط خیابان رها می‌کنند و حتی برای جشن بر پشت‌‌بام‌ها می‌روند.

 

* تضاد اصل سلطنت در انگلیس با اصول جوامع دموکراتیک

«ان‌تی‌وی» آلمان در مطلبی به مناسبت مرگ ملکه انگلیس نوشت: مخصوصاً این روزها باید این مساله یادآوری شود که اصول سلطنت با همه آنچه جوامع دموکراتیک مطرح می‌کنند در تضاد است. در اینجا مساله سلطنت مطرح است، یک شکل باستانی حکومت که هیچ کس در جوامع دموکراتیک به طور معمول آن را جدی نمی‌گیرد. با این حال، پس از مرگ الیزابت نه‌تنها در بریتانیا، بلکه در آلمان، از خانواده سلطنتی بریتانیا و خود سلطنت با احترام غیرعادی صحبت می‌شود. نباید این مساله فراموش شود که سلطنت، یک اصل اساسی جوامع دموکراتیک یعنی حقوق برابر برای همه را نقض می‌کند. البته حتی در کشورهای دموکراتیک، فرزندان اساتید، پزشکان و کارآفرینان بزرگ شانس بیشتری نسبت به پسران و دختران مربیان، پرستاران و کارمندان کوچک دارند. درباره اینکه تا چه حد دولت و جامعه باید در این موضوع فعال شوند، نظرات متفاوت است اما برای بیشتر افراد روشن است که در اینجا نابرابری فرصت‌ها و همچنین بی‌عدالتی وجود دارد. در هر صورت، این اصل صادق است که تولد نباید امتیاز ایجاد کند.

 علاوه بر این، با وجود تمام شیفتگی به شکوه و جلال سلطنت، بدیهی است ایده سلطنت موروثی مبتنی بر اسطوره‌ها و افسانه‌ها است. لیز تراس، نخست‌وزیر بریتانیا پس از مرگ ملکه گفت: امروز، مانند بیش از هزار سال، تاج به پادشاه جدید ما و رئیس جدید حکومت ما می‌رسد. ما وفاداری و فداکاری خود را به او تقدیم می‌کنیم، همان‌طور که مادرش در این مدت برای خیلی‌ها کارهای زیادی انجام داده است. نویسنده در ادامه این پرسش را مطرح کرد که چرا؟ چه چیزی چارلز را برای پادشاه شدن واجد شرایط می‌کند؟ این را نمی‌توان عقلا توضیح داد، حتی اگر هر کودکی پاسخ را بداند که تولد او این حق را برایش ایجاد کرده و نه چیز دیگری. نه مردم یا مجلس، بلکه خدا (با تولد یک فرد) تصمیم می‌گیرد چه کسی ملت انگلیس را رهبری کند. و به این ترتیب پادشاه یا ملکه بریتانیا رئیس کلیسای انگلستان هم هست. 

فرزانه دانایی: 2 سال پیش در چنین روزهایی، امارات و بحرین، پس از ماه‌ها رایزنی با مقامات آمریکا و رژیم صهیونیستی سرانجام توافق آبراهام را در کاخ سفید به همراه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت امضا کردند. در همان زمان بسیاری از رسانه‌های غربی این حرکت را «آغاز دورانی نوین» برای منطقه خاورمیانه اعلام کردند. تبلیغات و سر و صدای مطبوعاتی برای این توافق به حدی بالا بود که بسیاری از تحلیلگران به این نتیجه رسیده بودند بزودی تکلیف تمام کشورهای اسلامی با رژیم صهیونیستی روشن می‌شود و حداقل تعداد زیادی از کشورهای عرب منطقه به سمت عادی‌سازی روابط خود با صهیونیست‌ها می‌روند. داماد ترامپ که دلال رابطه اعراب با صهیونیست‌ها بود، خود را معمار خاورمیانه جدید می‌دانست و می‌گفت اگر دولت بعدی ایالات متحده - چه دموکرات و چه جمهوری‌خواه- به فکر صلاح و منافع ملی آمریکا باشد، باید به هر نحو ممکن، این توافق را اجرایی کرده، توسعه دهد و در نهایت اعتراف کند نسخه تجویزی او برای غرب آسیا، نسخه‌ای نهایی برای حل مشکلات منطقه است. حدود یک ماه پس از امضای توافق آبراهام، سودان نیز که بشدت به دنبال منافع اقتصادی ناشی از امضای این توافق بود و به دنبال این بود که آمریکا تحریم‌ها علیه کشورش را بردارد، پای این توافق را امضا کرد و 2 ماه بعد از آن، مراکش نیز که به دنبال این بود تسلط آن بر صحرای غربی به رسمیت شناخته شود، به توافق آبراهام پیوست. هر کدام از این کشورها، وعده‌هایی از سوی مقامات آمریکایی و صهیونیست دریافت کرده بودند که به این نتیجه رسیدند بهتر است جزو نخستین بازیگران منطقه‌ای باشند که روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادی کرده و به سمت شناسایی این رژیم حرکت کنند. 2 سال بعد از امضای این توافق، حالا به نظر می‌رسد زمان خوبی برای بررسی این موضوع باشد که هر کدام از این کشورها تا چه حد به اهداف خود دست پیدا کرده‌اند و تا چه حد توافق آنها توانسته زندگی برای مسلمانان سرزمین‌های اشغالی، کرانه باختری و غزه را آسان کند. غیر از توافق بر سر همکاری‌های اطلاعاتی و حتی در برخی موارد نظامی، رژیم صهیونیستی و کشورهای امضا‌کننده این توافق، همگی موافقت کرده بودند در حوزه‌های مرتبط با انرژی، حمل‌و‌نقل، کشاورزی، توریسم، امنیت و ابداعات تکنولوژیک با یکدیگر همکاری داشته باشند. 

 

* منافع رژیم صهیونیستی در منطقه چطور تأمین شد؟

مقامات رژیم صهیونیستی در همان زمان طی قراردادی با بحرین، توانستند از طریق بنادر بحرین کالاهای مورد نیاز خود را وارد کنند؛ به این ترتیب که کالاهای صادراتی به بندر بحرین منتقل شده و از آنجا با هواپیما به داخل سرزمین‌های اشغالی فرستاده می‌شد. 

مهم‌ترین مساله اما موافقت‌های سیاسی، نظامی و اطلاعاتی بین کشورهای منطقه و رژیم صهیونیستی بود. سفر مقام‌های رژیم صهیونیستی به کشورهای منطقه از جمله امارات و بحرین، توانست عادی‌سازی روابط را برای دنیا تا حد زیادی «عادی» و غیرقابل اجتناب به نمایش بگذارد. در پس این دیدارها اما موافقتنامه‌های نظامی و اطلاعاتی بود که امنیت منطقه را بیش از پیش به خطر می‌انداخت. در هر کدام از این سفرها، بیشتر مقامات اطلاعاتی، نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی، مقام‌های سیاسی و اقتصادی این رژیم را همراهی می‌کنند. سال گذشته، برای نخستین‌بار نیروهای نظامی رژیم صهیونیستی توانستند به همراه ناوگان پنجم دریایی ارتش آمریکا در بحرین و سایر نیروهای نظامی کشورهای عرب منطقه، در رزمایشی نظامی در خلیج‌فارس و دریای عمان شرکت کنند که در طول تاریخ منطقه این اقدام بی‌سابقه بود. 

 

* منافع کشورهای منطقه تأمین شد؟

یکی از جالب‌ترین نمونه‌ها از نوع برخورد آمریکا و رژیم صهیونیستی با کشورهای عربی که پذیرفته بودند روابط‌شان را با این رژیم عادی کنند، سودان است. مقامات سودانی که برای پایان یافتن تحریم‌ها و ایجاد ثبات در کشورشان تصور می‌کردند راهی جز ارتباط‌گیری با رژیم صهیونیستی برای حرکت در مسیر مدنظر آمریکا ندارند، گرفتار بی‌ثباتی سیاسی و کودتا در کشورشان شدند و عملا هیچ کدام از قراردادهایی که انتظار داشتند به ثمر بنشیند، از ابتدای امر برای اجرایی شدن پا نگرفت. ماه مه ‌سال جاری میلادی نیز دولت بایدن کمک‌های مالی به سودان برای توسعه این کشور را قطع کرد و حتی برنامه کمک‌های غذایی را نیز که در همان توافق قبلی ذکر شده بود، لغو کرد. سودان انتظار داشت کمک‌های غذایی از طریق کشتی‌های آمریکایی به این کشور هدایت شود - بویژه در حوزه گندم- اما جنگ اوکراین، کمبود غلات در دنیا و بحران اقتصادی‌ای که دامنگیر آمریکا نیز شد، کار را به جایی رساند که ایالات متحده و رژیم صهیونیستی به هیچ کدام از تعهدات خود در مقابل سودان عمل نکردند! 

درباره امارات نیز وضع به همین منوال بود. اگر چه تبادلات تجاری بین امارات و رژیم صهیونیستی بالا رفته است اما آنطور که رسانه‌های صهیونیستی گزارش داده‌اند، بزرگ‌ترین دلخوری مقامات امارات از آمریکا و متحدش در منطقه این است که آنها به تعهدشان برای فروش «اف 35»‌های آمریکایی به امارات عمل نکردند. آمریکا وعده داده بود اگر امارات توافق آبراهام را بپذیرد، به این کشور سلاح‌های متنوعی برای مقابله با ایران می‌دهد و «اف 35»‌ها یکی از آنها بود. با این حال زمانی که توافق امضا شد، آمریکا و رژیم صهیونیستی اعلام کردند هنوز به اعراب اطمینان ندارند و رژیم صهیونیستی هنوز اطمینان ندارد که فروش «اف 35» به امارات در راستای منافع قومی‌اش هست یا نه. سران رژیم صهیونیستی بی‌اعتمادی خود را به صورت کامل در این مساله نسبت به اعراب نشان دادند و عنوان کردند در صورتی که این اتفاق بیفتد، معلوم نیست امارات از این هواپیماها علیه اسرائیل استفاده نکند! ایالات متحده اما بهانه‌های دیگری را در این باره مطرح کرد و از امارات خواست درباره قراردادهای نظامی و اقتصادی خود با چین شفاف‌سازی بیشتری انجام دهد و چینی‌ها را از سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در این کشور منع کند تا آمریکا هم «اف 35» را به امارات بدهد! همین بهانه‌ها سبب شد قرارداد نظامی همچنان اجرایی نشده و امارات علنا به اهداف خود در این توافق نرسد! 

 

* همیشه مظنون هستند

یکی از مهم‌ترین و پرسروصداترین توافق‌های صورت گرفته میان رژیم صهیونیستی و اعراب منطقه بویژه امارات، افزایش میزان توریست و گردشگر بود. در شرایطی که رژیم صهیونیستی بیشترین میزان استفاده از این شرایط را داشت و برای نخستین‌بار ساکنان سرزمین‌های اشغالی توانستند به امارات و بحرین سفر داشته باشند، سفر اعراب منطقه به سرزمین‌های اشغالی چندان هم آسان نبود. مقامات رژیم صهیونیستی وعده داده بودند اماراتی‌ها می‌توانند از مسجدالاقصی بازدید داشته باشند اما فضا و جو امنیتی موجود در منطقه اجازه چنین اقدامی را به اماراتی‌ها نداد. با این وجود در فاصله سال‌های 2020 تا 2022، حدود 230 هزار صهیونیست با وجود قرنطینه‌های کرونایی به امارات سفر کردند. در مقابل، اعراب در سرزمین‌های اشغالی همیشه به چشم مظنون دیده می‌شدند. در یک نمونه، بعد از وقوع یک تیراندازی در تل‌آویو، پلیس صهیونیست، 2 گردشگر اماراتی را بازداشت کرد، چرا که گمان می‌کرد آنها فلسطینی هستند! با مداخله دولت امارات، 2 توریست آزاد شدند و از آنها عذرخواهی شد اما رسانه‌های منطقه اعلام کردند هنوز فضا برای اعراب در سرزمین‌های اشغالی امن نیست. «اگر عرب باشید، همیشه از طرف اسرائیلی‌ها به چشم یک مظنون به شما نگاه می‌شود»؛ این تیتر یک رسانه اماراتی در زمان وقوع این حادثه بود. کار به جایی رسید که ترکی الفیصل، سفیر سابق عربستان در واشنگتن و لندن نیز اعلام کرد این رفت‌وآمد‌ها نه‌تنها امنیتی برای اعراب نمی‌آورد، بلکه نمی‌تواند نوع برخورد اسرائیل با فلسطینیان را نیز بهبود بخشد. این در شرایطی است که آمریکا به اعراب منطقه گفته بود رفت‌وآمدها و عادی‌سازی روابط شما با رژیم صهیونیستی می‌تواند نوع برخورد این رژیم با فلسطینیان را نیز بهبود ببخشد! 

 

* تجاوز و غارت زمین همچنان ادامه دارد

کشورهای عرب منطقه در توجیه عادی‌سازی روابط خود با رژیم صهیونیستی بیان می‌کردند به دنبال بهبود شرایط زندگی فلسطینیان هستند. آنها گمان می‌کردند عادی‌سازی روابط اعراب با رژیم اشغالگر قدس می‌تواند باعث شود این رژیم حقوق فلسطینیان را کم‌کم به رسمیت شناخته و حداقل کمتر آنها را مورد آزار و اذیت قرار دهد یا از سیاست‌های تجاوزکارانه خود دست بردارد. این امر اما اصلا محقق نشد و همچنان درگیری‌ها و خشونت‌ها در سرزمین‌های اشغالی و کرانه باختری ادامه دارد. درگیری‌ها در قدس شرقی درست در زمانی اتفاق افتاد که اعراب در حال رایزنی برای افزایش همکاری‌های اقتصادی و نظامی با رژیم صهیونیستی بودند و ادامه شهرک‌سازی‌ها نیز سیاستی بود که با وجود تمام مخالفت‌های جهانی، همچنان ادامه یافت. کشتار مردم بی‌دفاع فلسطین، زندانی کردن آنها و نقض حقوق بشر در سرزمین‌های اشغالی در 2 سال گذشته نه‌تنها کاهش نیافته بلکه بیش از پیش نیز شده است. با وجود اینکه رژیم صهیونیستی در توافق خود با امارات وعده داده بود شهرک‌سازی‌ها را متوقف خواهد کرد، این کار باز هم ادامه یافت و هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه این کار به این زودی‌ها متوقف شود، دیده نمی‌شود. 

همین سیاست‌ها و بی‌اعتمادی مردم منطقه به رژیم صهیونیستی بود که فاصله‌ای عجیب را بین مردم و دولت‌های این کشورها به وجود آورد. بر اساس نظرسنجی‌های منتشر شده، مردم امارات عربی متحده بشدت نسبت به توافق آبراهام بی‌اعتماد هستند و از هر 4 اماراتی تنها یک نفر فکر می‌کند این توافق می‌تواند تغییری مثبت به وجود آورد.

گروه اقتصادی: اخباری از رسیدن هزینه ارسال پیامک اطلاع‌رسانی توسط یک بانک خصوصی به 90 تومان در رسانه‌ها و فضای مجازی در حال انتشار است که نشانگر افزایش 50 تا 150 درصدی هزینه ارسال پیامک اطلاع‌رسانی است. در حال حاضر برای هر پیامک اطلاع‌رسانی بانکی رقم ثابت 30 تومان به علاوه هزینه پیامک لحاظ می‌شود که در بیشترین رقم 41.6 تومان و در کمترین رقم 38.9 تومان قیمت‌گذاری می‌شود (در صورتی که کاراکترهای پیام صرفا یک پیامک باشد). به عبارت دیگر این بانک در بیشترین حالت 131 درصد و در کمترین حالت 120 درصد هزینه پیامک اطلاع‌رسانی خود را افزایش داده است که احتیاج به ورود سریع بانک مرکزی به این تصمیم سلیقه‌ای و به دور از انصاف بانک متخلف است.

به گزارش «وطن‌امروز»، در روزهای اخیر یکی از بانک‌های خصوصی در پیامکی که برای مشتریان خود فرستاده، به آنها خبر از افزایش هزینه‌ پیامک اطلاع‌رسانی داده و آورده است: «مشتری گرامی! از ابتدای سال 1401 با توجه به بخشنامه بانک مرکزی و با عنایت به تعرفه جدید اپراتورهای تلفن همراه، کارمزد پیامک بر اساس تعداد پیامک واریز و برداشت کلیه حساب‌های شما نزد این بانک محاسبه و هر 6 ماه یک بار به ازای هر پیامک 900 ریال اخذ خواهد شد». 

با وجود اینکه چنین تصمیمی صرفا از سوی یکی از بانک‌ها اخذ شده و دیگر بانک‌ها تاکنون چنین اقدامی را انجام نداده‌اند اما همین موضوع با واکنش‌های بسیاری در فضای مجازی و رسانه‌ای کشور مواجه شده است.

با توجه به ارقام پیشین اخذ شده برای پیامک اطلاع‌رسانی در شبکه بانکی می‌توان گفت این بانک بخصوص بین 50 تا 100 درصد هزینه‌ پیامک‌های خود را  افزایش داده است.

البته روز گذشته مصطفی قمری‌وفا، مدیر روابط عمومی بانک مرکزی در توئیتی در فضای مجازی نوشت: «پیرو انتشار برخی گزارش‌ها درباره بخشنامه ‎بانک مرکزی به بانک‌ها مبنی بر افزایش هزینه ارسال پیامک‌ به مشتریان، به اطلاع می‌رساند بانک مرکزی هیچگونه بخشنامه‌ای در این باره نداشته است. آخرین بخشنامه بانک مرکزی در این باره آذر ۱۳۹۹ صادر شده و همچنان معتبر و لازم‌الاجراست».طبق بخشنامه مورد اشاره روابط عمومی بانک مرکزی، مشتری می‌تواند انتخاب کند که در ازای دریافت خدمات پیامکی، مبلغ ثابت سالانه ۲۰ هزار تومان به صورت آبونمان یا به ازای هر پیامک ۳۰ تومان به اضافه هزینه تمام شده پیامک را پرداخت کند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت هر پیامک فارسی در سال 1401 برای سیمکارت‌های دائمی و اعتباری همراه اول به ترتیب 8.9 و 10.6 تومان و برای سیمکارت‌های دائمی و اعتباری ایرانسل به ترتیب 9.9 و 11.6 تومان است. با این تفاسیر مشخص نیست مبنای این اقدام بانک خصوصی مورد اشاره چیست؟ بیم این می‌رود چنین اقدامات خودسرانه‌ای توسط بانک‌ها تبدیل به رویه شود و هر کدام به صورت سلیقه‌ای از مشتریان خود هزینه‌های متفاوتی دریافت کنند. روز گذشته یکی از رسانه‌ها به نقل از کانون بانک‌های خصوصی آورده است افزایش سرویس پیامکی، تنها از سوی یک بانک انجام شده و بدون هماهنگی و مصوبه رسمی از کانون بانک‌های خصوصی یا بانک مرکزی است. مقام مسؤول حاضر در کانون بانک‌های خصوصی تاکید کرده این کانون هیچ مصوبه‌ای برای افزایش هزینه سرویس پیامکی بانک‌ها نداشته است؛ بانک مرکزی نیز بخشنامه‌ای به بانک‌ها ابلاغ نکرده است.

 

* هر روز، خدمت گرانی دیگر

این افزایش‌ هزینه‌های وقت و بی‌وقت توسط نظام بانکی در حالی است که بانک‌ها برای خدمات دیگر خود هم ارقام قابل ملاحظه‌ای دریافت می‌کنند. برای مثال برای انتقال وجه بین‌بانکی به صورت پایا و ساتنا ارقامی ویژه‌ای دریافت می‌شود. 

انتقال وجه شتابی، هزینه پردازش نظیر اعلام مانده، صورتحساب 10 گردش آخر، انتقال وجه درون بانکی، کارت به سپرده و... از موارد دیگری است که بانک‌ها بابت آنها از مردم پول دریافت می‌کنند.

 

گروه سیاسی: حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان صبح روز گذشته به منظور شرکت و سخنرانی در هفتاد‌وهفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در راستای تامین منافع ملت ایران و تلاش برای تحقق «نظم عادلانه بین‌المللی از طریق چندجانبه‌گرایی اقتصادی» با بدرقه رسمی عازم نیویورک، مقر سازمان ملل شد. رئیس‌جمهور در این سفر علاوه بر سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با تعدادی از سران کشورهای شرکت‌کننده در این نشست که گفته می‌شود از اعضای مذاکرات هستند نیز دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد و دیدارهای جانبی دیگری نیز در برنامه کاری رئیس‌جمهور قرار دارد. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، علی باقری رئیس تیم مذاکره‌کننده ایرانی و معاون سیاسی وزیر امور خارجه، محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر ریاست‌جمهوری و وحید جلال‌زاده رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، رئیس‌جمهور را در سفر نیویورک همراهی می‌کنند. 

 

* بدون لکنت از حق ملت بزرگ ایران دفاع می‌کنیم‌

رئیس‌جمهور پیش از عزیمت به نیویورک در جمع خبرنگاران درباره برنامه‌ها و اهداف این سفر گفت: این سفر به دعوت دبیرکل سازمان ملل متحد و برای شرکت در هفتادوهفتمین نشست مجمع عمومی انجام می‌شود. وی حضور در این نشست را فرصتی برای بیان دیدگاه‌های عقلانی و منطقی جمهوری اسلامی ایران دانست و اظهار داشت: به دلیل اینکه فضای رسانه‌ای در دنیا تحت تسلط قدرت‌های بزرگ و نظام سلطه قرار دارد باید از این فرصت‌ها در جهت تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران و بیان ظلم‌هایی که نسبت به ملت بزرگ ایران شده است استفاده کرد. رئیسی با بیان اینکه امروز جوامع بشری از ظلم‌ و بی‌عدالتی‌ها رنج می‌برند، افزود: حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد و تبیین این ظلم‌ها و بی‌عدالتی‌ها در واقع می‌تواند یکی از جلوه‌های جهاد تبیین باشد. وی دیدار با ایرانیان مقیم آمریکا را یکی دیگر از برنامه‌های سفر خود به نیویورک برشمرد و گفت: اصل حضور در این اجلاس و انجام دیدارها همه در راستای سیاست خارجی جمهوری اسلامی که بر مبنای عزت، حکمت و مصلحت است خواهد بود. رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: به برکت خون شهدا و مقاومت ملت ایران در برابر تهدیدها و تحریم‌ها، به عنوان منادی تمدنی بزرگ و از طرف ملتی با عزت حضور مقتدر در آنجا خواهیم داشت. 

رئیسی با اشاره به اینکه بدون لکنت از حق ملت بزرگ ایران دفاع می‌کنیم‌ و مظالم و مفاسدی را که عالم را رنج می‌دهد تبیین خواهیم کرد، گفت: امیدوارم این سفر بتواند نماد اعتماد مردم باشد و آثاری برای کشور و نظام‌مان و برای ملت‌های مسلمان و مستضعف عالم داشته باشد.

 

* برای رسیدن به یک توافق خوب جدی هستیم

رئیسی در آستانه سفر به مقر سازمان ملل متحد گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی سی‌بی‌اس داشت که همزمان با سفر وی به نیویورک منتشر شد. رئیس‌جمهور در ابتدای گفت‌وگوی تفصیلی با شبکه آمریکایی سی‌بی‌اس گفت: «آمریکایی‌ها از برجام خارج شدند و اروپایی‌ها به تعهدات خود نسبت به ملت ایران عمل نکردند اما جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود پایبند بوده و طبق نظر آژانس که نه یک بار بلکه بارها اعلام کرده ایران به تعهدات خود در برجام عمل کرده است. نقض این تعهد اول از ناحیه آمریکایی‌ها اتفاق افتاد بعد هم عدم انجام تعهدات از ناحیه اروپایی‌ها اتفاق افتاد. مذاکرات برای رفع تحریم‌ها بود چون این تحریم‌ها علیه ملت ایران ظالمانه است، این ظلمی است به ملت ایران. وقتی ایران به تعهدات خود عمل کرده است، چرا تحریم شود؟ ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم کسی نمی‌تواند برای حق برخورداری جمهوری اسلامی ایران از داشتن دانش و صنعت هسته‌ای محدودیت یا ممنوعیت ایجاد کند». رئیسی در پاسخ به این گفته خبرنگار سی‌بی‌اس که طبق گفته مقامات آمریکایی ایران قصد بازگشت به برجام را ندارد، اظهار داشت: «ما بارها اعلام کرده‌ایم که در مذاکرات برای رسیدن به یک توافق خوب و عادلانه و پیگیری رفع تحریم‌ها جدی هستیم. این ادعا (عدم تمایل ایران به بازگشت به برجام) هم از همان ادعاهای بی‌اساسی است که مطرح می‌کنند. الان مشکل توافق کجاست؟ چه کسی و چه جایگاهی برای توافق مشکل ایجاد کرده است؟ آمریکایی‌ها تصمیم نمی‌گیرند». 

 

* نمی‌توانیم به آمریکا اطمینان کنیم

وی در ادامه اظهارات خود با تصریح بر اینکه مردم ایران به آمریکایی‌ها بی‌اعتمادند، گفت: «ما به دلیل رفتاری که از آمریکایی‌ها تاکنون دیده‌ایم، نمی‌توانیم به آنها اعتماد کنیم و لذا اگر تضمین وجود نداشته باشد به آمریکایی‌ها اعتمادی نیست، کمااینکه بارها پیمان‌ها را نقض کرده‌اند». رئیسی ادامه داد: «آنچه از آمریکایی‌ها در ذهن مردم ایران در این سال‌ها وجود دارد شامل مسائلی چون ساقط کردن هواپیمای مسافری، تحریک صدام به جنگ با ایران و حمایت از گروه‌های تروریستی و منافقین است. منافقینی که ۱۷ هزار نفر از مردم ایران را به شهادت رساندند امروز تحت حمایت آمریکایی‌ها هستند. اینها در ذهن مردم ایران است. چگونه مردم ایران می‌توانند نسبت به اقداماتی که آمریکا انجام داده بی‌تفاوت باشند. همچنان در ذهن ملت ایران سوالات جدی وجود دارد. چرا اینقدر ظلم به مردم ایران انجام دادند؟ مگر مردم ایران چکار می‌خواستند انجام دهند؟ مگر مردم ایران به جز استقلال، آزادی و توجه به آرمان‌های خود حرف دیگری دارند؟ چرا اینقدر به ملت ایران ظلم می‌شود؟» 

 

* برنامه‌ای برای ملاقات با بایدن ندارم

رئیس‌جمهور همچنین در پاسخ به این سوال که آیا برنامه‌ای برای ملاقات با بایدن رئیس‌جمهور آمریکا دارد یا خیر، اظهار داشت: «برنامه‌ای برای ملاقات ندارم. فکر نمی‌کنم چنین ملاقاتی پیش بیاید. من هیچ گونه برنامه‌ای برای ملاقات با ایشان ندارم و چنانکه در قبل هم اشاره کردم نه ملاقات و نه مذاکره را مفید نمی‌بینم». وی در ادامه گفت‌وگوی خود با شبکه تلویزیونی سی‌بی‌اس در پاسخ سوال خبرنگار این شبکه که پرسید اگر تحریم‌ها برداشته شوند آیا ایران به همان برنامه توسعه هسته‌ای برخواهد گشت، گفت: ما اعلام کرده‌ایم صنعت هسته‌ای‌مان در جهت توسعه اقتصادی، همچون حوزه‌های صنعت، کشاورزی، نفت و گاز و پتروشیمی و امثال این بخش‌ها قرار دارد، لذا چرا مانع می‌شوند که ایران از این حق قانونی خود استفاده کند؟ ما در هر صورت از این حق قانونی خودمان استفاده می‌کنیم. ما هیچ زمانی به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نبوده و نیستیم». رئیسی در پاسخ به اظهارنظر خبرنگار مبنی بر اینکه به نظر می‌رسد توافقی برای احیای برجام شکل نگیرد، گفت: «اگر ما بتوانیم از این توافق منافع اقتصادی‌مان را تامین کنیم و آنچه جمهوری اسلامی بر آن تاکید دارد یعنی «رفع تحریم‌های ظالمانه»، «تضمین اعتمادآفرین و اطمینان‌بخش» و «حل‌وفصل مسائل پادمانی به صورت قطعی» محقق شود، یک توافق خوب کاملا امکان‌پذیر است. ما نشان دادیم هم در مذاکرات صادق هستیم و هم به دنبال یک توافق خوب با رفع تحریم‌ها هستیم». 

 

* منافقین در پناه آمریکا و اروپایی‌ها هستند

حجت‌الاسلام رئیسی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با شبکه سی‌بی‌اس، در ارتباط با سازمان تروریستی مجاهدین خلق (منافقین)، به بازخوانی جنایت‌های بی‌سابقه این گروه علیه مردم ایران پرداخت. وی در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه سی بی‌اس که پرسید شما در کمیسیون و کمیته‌ای عضویت داشتید که مسؤول مجازات ۵ هزار نفر(منافقین) بود. آیا شما از این اقدام خودتان پشیمان هستید؟ اظهار کرد: «اینها کسانی هستند که ۱۷ هزار نفر را در کشور ما از کاسب، دانشجو، استاد دانشگاه، روحانی و امام جمعه و مسؤولان مختلف تا رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر را به شهادت رساندند. دست‌شان به خون ملت ایران و به خون مظلومان آغشته است و آنها مستحق محاکمه هستند». رئیسی افزود: «من این سوال را از آمریکا و اروپایی‌ها دارم که چرا به کسانی که خودتان آنها را در لیست تروریست‌ها ثبت کردید و رسما اعلام کردند رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر و ۱۷ هزار نفر را در ایران به شهادت رسانده‌اند پناه دادید؟ آیا این موضوعات نباید مورد سوال قرار گیرد؟» رئیس‌جمهور با مقایسه گروهک تروریست منافقین و داعش گفت: «جریان منافقین همان داعشی‌هایی هستند که امروز شما می‌بینید. داعش به کسی رحم می‌کند؟ آنها خون مردم، زن، مرد و کودک را در کوچه و بازار ریختند. امروز این داعشی که مردم می‌بینند همان جریان منافقینی است که دیروز در ایران خون می‌ریختند. آیا اگر امروز کسی در مقابل داعش بایستد و از حقوق مردم دفاع کند استحقاق تشویق و تایید دارد یا باید او را سرزنش کرد». 

رئیسی در ادامه تصریح کرد: «هر کسی که در ایران چه آن روزها و چه امروز مرتکب جنایت شود یا کسی را بکشد یا اقدامات تروریستی انجام دهد مستحق رسیدگی است و وظیفه دادگاه هم رسیدگی به این مسائل است. آنچه در دادگاه‌ها مورد رسیدگی قرار گرفته دقیقا نسبت به جرائمی که هر فرد مرتکب شده، است. از ابتدا اینگونه بوده و الان هم اینطور است و بعد از این هم بدین شکل خواهد بود. هر کس مرتکب جرمی شود برابر قانون رسیدگی می‌شود».

گروه سیاسی: رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: پیغام‌هایی که از طرف آژانس آمده، نشان می‌دهد قصد بستن پرونده ۳ مکان ادعایی را دارند. امیدواریم صادق باشند و بیش از این وقت خود را تلف نکرده و فکر نکنند با چنین مواردی می‌توانند فشار حداکثری اعمال کنند. محمد اسلامی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی در برنامه صف اول شبکه خبر اظهار داشت: اتهامات علیه ایران را اسرائیل مطرح کرد و اکنون رژیم صهیونیستی تبدیل به مرجع تقلید برای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شده است. 

معاون رئیس‌جمهور با اشاره به توافق سال گذشته با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توضیح داد: با گروسی تفاهم کردیم و آن بیانیه منتشر شد و گفتیم شما سوالات‌تان را به ما بدهید و ما جواب سوالات را به شرط اینکه پرونده را ببندید، می‌دهیم. آژانس اعلام کرد ۲ پرونده از مکان‌های ادعایی را می‌بندد و درباره ۲ مکان بعدی، ایران باید روشنگری بیشتری انجام دهد اما بعدا از آن ۲ مکان، یک پرونده‌ را بستند که البته مجددا پرونده همان مکان را باز کردند!

معاون رئیس‌جمهور گفت: در جمهوری اسلامی ایران یک مورد فعالیت هسته‌ای وجود ندارد که به آژانس اعلام نشده باشد یا آژانس از آن بی‌اطلاع باشد و تمام فعالیت‌ها تحت نظارت آژانس است. 

وی افزود: آژانس و مدیرکل باید از جایگاه حقوقی آژانس صیانت کنند. پیام‌هایی که از طرف آژانس آمده، نشان می‌دهد قصد بستن این پرونده را دارند. امیدواریم صادق باشند و بیش از این وقت خود را تلف نکرده و فکر نکنند با چنین مواردی بتوانند فشار حداکثری خود را اعمال کنند. 

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در نشست اخیر شورای حکام، بسیاری از کشورها برای صدور قطعنامه علیه ایران همکاری نکردند که این مساله دارای پیام خوبی بود؛ فقط یک بیانیه در 4 بند منتشر شد که در بند چهارم آن مواضع اروپایی‌ها آمده بود. 

رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه درباره نیت اروپایی‌ها از توافق با ایران عنوان کرد: علایم و نشانه‌ها که در یک سال گذشته وجود داشت و هنوز هم ادامه دارد، حاکی از این است که اروپایی‌ها اراده کرده‌اند توافق صورت گیرد اما نیت اصلی آنها انزوای ایران است و به نوعی با توافق هسته‌ای می‌خواهند زمان بخرند که ما را تضعیف کنند.  

توسعه تجارت و ترانزیت کالا از طریق ایران، یکی از مهم‌ترین اهداف دولت در حوزه دیپلماسی اقتصادی بوده است؛ امری که با تکمیل عضویت کامل ایران در سازمان همکاری‌ شانگهای می‌تواند بیش از پیش افزایش یابد. 

در همین رابطه مدیرکل تجاری‌سازی و امور تشکل‌های وزارت راه‌وشهرسازی گفت: تلاش داریم قطار مستقیم چین به ایران را راه‌اندازی کنیم که نشانه مثبتی در چارچوب حمایتی و تقویت‌کننده عضویت در سازمان شانگهای برای بخش ترانزیت و حمل‌و‌نقل است. 

امین ترفع درباره منافع عضویت ایران در سازمان شانگهای اظهار کرد: امیدواریم چارچوب شانگهای بتواند باعث افزایش حجم تجارت و افزایش چسبندگی اقتصادی بین اعضای این سازمان باشد. 

وی افزود: ایران با اعضای سازمان همکاری شانگهای در چارچوب‌های حمل و نقلی مشابهی عضو هستند، مثلا با تعدادی زیادی از اعضای این سازمان در کریدور شمال- جنوب عضو و با تعدادی دیگر در چارچوب سازمان اکو و همین‌طور تراسیکا (کریدوری به سوی اروپا) عضویت و توافقنامه داریم. 

مدیرکل تجاری‌سازی و امور تشکل‌های وزارت راه‌و‌شهرسازی تصریح کرد: عضویت در شانگهای می‌تواند علاوه بر همکاری‌ها در چارچوب‌های حمل و نقلی، زمینه‌های ایجاد چسبندگی اقتصادی و افزایش ظرفیت تجاری بین کشورها را فراهم کند؛ وقتی ظرفیت تجارت بین کشورها افزایش می‌یابد، حمل‌و‌نقل و ترانزیت هم رشد می‌کند. 

ترفع گفت: ‌جز چین با دیگر کشورها ارتباطات دوجانبه زمینی و ریلی وجود دارد. تلاش داریم در رابطه با افزایش همکاری‌ها با چین، قطار مستقیم چین به ایران را احیا کنیم که مبدا آن از شانگهای خواهد بود که نشانه مثبتی است که چارچوب سازمان همکاری شانگهای می‌تواند تقویت‌کننده باشد. 

همچنین هفته گذشته برای نخستین‌بار پس از سالیان متمادی، قطار کانتینری ترانزیتی که از کشور چین به مقصد جلفا حرکت کرده بود، وارد مرز ریلی اینچه‌برون شد. هفته گذشته مدیرکل راه‌آهن شمال شرق در همین رابطه گفت: راه‌اندازی این مسیرها در افزایش حجم تبادل تجاری ۲ کشور، کاهش زمان ارسال کالا، اتصال چین به غرب آسیا و توسعه کمربند- راه به اروپا اهمیت بسزایی دارد. محسن اعتماد افزود: این واگن‌ها حامل ۵۰ کانتینر۴۰ فوتی حاوی قطعات خودرو، ۸ شهریور ‌‌از استان شاندونگ چین حرکت خود را به قصد جلفا آغاز کرد و به مرز اینچه‌‌برون‌ رسید. او افزود: بعد از انجام تشریفات گمرکی، کانتینرها روی‌ واگن‌های ایرانی ترانسشیپ می‌شود و به مقصد جلفا حرکت خواهد کرد. 

اعتماد ادامه داد: فعال بودن حوزه ریلی گلستان - بویژه ایستگاه راه‌آهن بین‌المللی اینچه‌برون - در بخش‌های مختلف صادرات، واردات و ترانزیت سبب ایجاد اشتغال و پویایی اقتصاد گلستان و در مراحل بالاتر باعث توسعه پایدار و شکوفایی اقتصادی منطقه خواهد شد. 

گمرک ریلی اینچه‌برون یکی از ظرفیت‌های بسیار بکر برای توسعه تجاری استان گلستان و ایران به وسیله راه‌آهن است که تحول زیرساختی ریلی آن توسط دولت سیزدهم با برنامه آغاز شده و نویدبخش آینده اقتصادی درخشان برای ساکنان منطقه و کشور خواهد بود. استان گلستان با یک میلیون و ۸۶۹ هزار نفر جمعیت، از شمال با کشور ترکمنستان، از غرب با استان مازندران، از شرق با خراسان شمالی و از جنوب با سمنان همسایه است.